Geirfa / Geriaoueg
a (+KC'hw) | ha |
athrawes (lies. –au) gg. | kelennerez, mestrez-skol |
athro (lies. athrawon) g. | kelenner, mestr-skol |
bachgen (lies. bechgyn) g. | paotr |
bod | bezañ, bout |
bore (lies. –au) g. | beure, mintin, beurevezh, mintinvezh |
coeden (lies. coed) gg. | gwez |
coed (lies. coedydd) g. | koad |
Cymraeg gg. | kembraeg, kembraek |
Cymraes (lies. –au) gg. | Kembreadez |
Cymro (lies. Cymry) g. | Kembread |
Cymry | Kembre, Bro-Gembre |
da | mat |
dyn (lies. –ion) g. | den, gwaz |
Frangeg gg. | galleg, gallek |
Ffrainc | Bro-C'hall |
Ffrances (lies. –au) gg. | Gallez |
Ffrancwr (lies. Ffrancwyr) g. | Gall |
gwaetha 'r modd | siwazh, gwazh-a-se |
gwlad (lies. gwledydd) gg. | bro |
gwraig (lies. gwragedd) gg. | gwreg, maouez |
hefyd | ivez |
ie | ya |
Lloegr | Bro-Saoz |
Llydaw | Breizh |
Llydaweg gg. | brezhoneg, brezhonek |
Llydawes (lies. –au) gg. | Breizhadez |
Llydawr (lies. Llydawyr, Llydawiaid) g. | Breizhad |
llyfrgell (lies. llyfrgellwyr) g. | levraouegour |
mab (lies. meibion) g. | mab |
mam (lies. –au) gg. | mamm |
merch (lies. –ed) gg. | merc'h, plac'h |
myfyriwr (lies. myfyrwyr) g. | studier |
myfyrwraig (lies. myfyrwyr) gg. | studierez |
nage | nann |
nid | neket, ne |
o (+KV) | eus, a |
pen (lies. –nau) g. | penn |
plentyn (lies. plant) g. | bugale |
pont (lies. –ydd) gg. | pont |
pwy (+KV) | piv |
rhwng | etre |
rhywle g. | ul lec'h bennak |
Saesneg | saozneg, saoznek |
Saesnes (lies. –au) gg. | Saozez |
Sais (lies. Saeson) g. | Saoz |
tad (lies. –au) g. | tad |
yn (+KF) | e, en, e-barzh |
yn | o, ouzh |
yr, y, 'r | an, ar, al |
Gramadeg / Yezhadur
1. En amzer-vremañ ez eo damheñvel stummoù bod ouzh reoù bezañ:
Unan | 1. dw i | on |
2. wyt ti | out | |
3. yw e / hi | eo |
Lies | 1. dŷn ni | omp |
2. dych chi | oc'h | |
3. dŷn nhw | int |
2. Peurvuiañ er yezh komzet e vez graet ar raganvioù-gour war-lerc'h ar verb, daoust ma ne vezont implijet e brezhoneg nemet evit pouezañ:
Cymro dw i. Kembread on, Kembread on-me.
3. Stummoù ti ar verboù a vez implijet dreist-holl etre mignoned, etre tud en damoad an eil gant egile hag ivez evit komz ouzh ar vuagle. Stummoù chi ar verboù a vez implijet el liester hag ivez en unander evit sevended, da skouer evit komz ouzh unan koshoc'h egedoc'h.
4. N'eus ger-mell amstrizh ebet e kembraeg:
Dyn, den pe un den.
Merch, merc'h pe ur verc'h.
5. Er gentel-mañ e reer dreist-holl gant ar frammadur doareenn + verb-stagañ + rener:
Dyn dw i, gwaz on-me; plentyn yw Gwern, bugel eo Gwern.
6. Pa n'eo ket raganv ar rener, e chom ar verb en unander:
Cymry yw Peredur ac Arthur, Kembreiz eo Peredur hag Arthur.
7. Er yezh komzet n'eus ezhomm rannig-goulennata ebet evit sevel goulennoù gant ar frammadur-mañ. An toniadur zo a-walc'h da ziskouez sklaer ez eo ur goulenn:
Gwen wyt ti? Gwen out-te?
8. Pa n'emañ ket ar verb e penn kentañ ar frazenn e vez respontet gant ie ya pe nage nann:
Mamm Gwern yw Branwen? Ie. Mamm Gwern eo Branwen? Ya.
9. Er stumm-nac'h e lakaer nid neket e penn kentañ ar frazenn pe ar goulenn:
Nid Cymraes yw Marc'harid? Nage, nid Cymraes yw hi. Neket Kembreadez Marc'harid? Nann, n'eo ket.
An hevelep doare zo da respont d'ur goulenn yael ha d'ur goulenn nac'hel e kembraeg:
Cymraes yw Marc'harid? Nage, nid Cymraes yw hi. Kembreadez eo Marc'harid? N'eo ket, n'eo ket Kembreadez.
10. War-lerc'h an araogenn o eus, a e vez graet kemmadurioù dre vlotaat:
P > B
T > D
C > G
B > F
D > DD
G > -
M > F
LL > L
RH > R
Sgwrs rhwng Cymraes a Llydawr / Diviz etre ur Gembreadez hag ur Breizhad
Gwen: |
Bore da. Pwy wyt ti? |
Demat. Piv out-te? |
Mikael: |
Mikael dw i. Pwy wyt ti? |
Mikael on. Piv out-te? |
Gwen: |
Gwen dw i. Myfyrwraig yn Aberystwyth dw i. Myfyriwr wyt ti hefyd? |
Gwen on. Studierez en Aberystwyth on. Ha studier out-te ivez? |
Mikael: |
Nage, athro yn Llydaw dw i. |
N'on ket, kelenner e Breizh on. |
Gwen: |
Athro Llydaweg? |
Kelenner war ar brezhoneg? |
Mikael: |
Nage, gwaetha 'r modd, athro Saesneg. Cymraes wyt ti, Gwen? |
Ket, siwazh, kelenner war ar saozneg. Ha Kembreadez out-te, Gwen? |
Gwen: |
Ie, Cymraes o Ben-y-bont dw i. |
Ya, Kembreadez eus Pen-y-bont on. |
Ymarferion / Poelladennoù
1. Respontit e kembraeg d'ar goulennoù-mañ diwar-benn an diviz, da skouer:
Cymro yw Mikael? Nage, nid Cymro yw Mikael.
1. Myfyriwr yw Mikael?
2. Llydawes yw Gwen?
3. Cymraes o Ben-y-Bont yw Gwen?
4. Athro Ffrangeg yw Mikael?
5. Plant yw Mikael a Gwen?
2. Respontit e kembraeg gant frazennoù klok, da skouer:
Pwy dych chi? Rhisiart dw i.
1. Pwy dych chi?
2. Dyn dych chi?
3. Llydawes dych chi?
4. Cymraes yw Soazig?
5. Sais yw Fañch?
3. Troit e kembraeg
1. Kelenner war ar saozneg on, siwazh.
2. Breizhadez out?
3. Ha levraouegourien e Breizh eo Nolwenn ha Rivanon?
4. N'eo ket mamm Mikael on.
5. Kelenner war ar galleg eo Erwan.
6. Bugel eo-eñ ivez.
7. Bugale eo Herve ha Nora.
8. Kembread eo Gwynfor Evans.
9. Piv eo-eñ?
10. Gwez int.
11. Ul levr brezhonek eo.
12. Ha n'eo ket tad Roparzh oc'h?
13. Studier e Brest on.
14. Ha n'eo ket Saoz eo Robert?
15. Kembreiz eus Tregaron omp.